Gleby tajgi zajmują dość imponującą powierzchnię. Pomimo tego, że formalnie strefa ta zaliczana jest do strefy klimatu umiarkowanego, różnica w rzeczywistym klimacie na takim terytorium jest nieunikniona. Za charakterystyczną cechę uważa się znaczną zmienność temperatur zimowych i letnich. Jednocześnie opady nieznacznie przewyższają parowanie. W związku z tym praktycznie nie występuje deficyt wilgoci w strukturze gleby. Jedynymi wyjątkami są najbardziej suche lata.
Cechy tajgi
Tajga, zwana też lasami borealnymi, to największy naturalny obszar na planecie.Znajduje się w północnych i środkowych regionach Ameryki Północnej, Azji i Europy. Strefa ta charakteryzuje się przewagą lasów iglastych i długimi zimami. Ponadto tajga charakteryzuje się umiarkowanymi i wysokimi poziomami opadów. Naturalna strefa tajgi stanowi około 17% powierzchni lądowej planety. Na północy graniczy z tundrą, a na południu ze stepem i stepem leśnym.
Tajga charakteryzuje się ograniczoną liczbą roślin iglastych. Główne gatunki to jodła, świerk, sosna, modrzew. Również w tej strefie występuje kilka drzew liściastych - w szczególności topola i brzoza.
Rośliny i zwierzęta tajgi zdążyły przystosować się do krótkiego sezonu wegetacyjnego i niesprzyjających warunków atmosferycznych. Zimy w tym regionie są bardzo długie i mroźne. Ponadto charakteryzują się trwałą pokrywą śnieżną. Opady deszczu we wschodnich regionach są mniejsze niż w zachodnich.
Gleba
Gleby, które tworzą iglaste lasy tajgi, nie są zbyt dobrej jakości.Pod względem żyzności są znacznie gorsze od gleb czarnoziemów. W regionie występują głównie grunty sodowo-bielicowe. Zawartość próchnicy w nich z reguły nie przekracza 1-6%.
Typowe gleby tajgi nie mają przydatnych elementów do podtrzymywania dużych roślin liściastych. Ponadto zimny klimat sprawia, że warstwa gleby jest bardzo cienka. Liście spadające z małych drzew są naturalnym pogłównym nawozem dla gleby. Jednocześnie skład igieł roślin zimozielonych zawiera kwasy, które niekorzystnie wpływają na cechy jakościowe gleb w regionie.
Taiga przyczynia się do pojawienia się wiecznej zmarzliny. Niższe partie lasów borealnych, porośnięte mchem, stanowią latem swego rodzaju izolację. Dodatkowo gęsta struktura ściółki wychładza glebę do tego stopnia, że pojawia się wieczna zmarzlina.
Pożary lasów powodują nagrzewanie gleby, niszcząc ściółkę leśną. Ciemny popiół pozostający po pożarach zwiększa absorpcję energii słonecznej na kilka lat. To prowokuje ogrzewanie wiecznej zmarzliny.
Gleby tajgi, ich cechy i charakterystyka
Cechą charakterystyczną gleb tajgi jest niska zawartość pierwiastków użytecznych. W przeciwieństwie do gleb lasów liściastych prawie nie ma głębokiej warstwy nasyconej próchnicą organiczną.
Mała miąższość gleby spowodowana trudnymi warunkami klimatycznymi. Prowadzą one do spowolnienia tworzenia się fragmentów organicznych gleby tajgi. Jednocześnie mech, igły, opadłe liście długo pozostają na ziemi nie rozkładając się.
W tajdze występują różne rodzaje gleb - bielicowa, glejowa, wieczna zmarzlina. Każda z odmian ma określone cechy.
Gleby bielicowe
To są najczęstsze gleby tajgi. Zawierają minimalną ilość składników odżywczych. Jednocześnie opadłe liście i igły mogą długo pozostawać na powierzchni ziemi bez rozkładu. Powstawaniu ziem bielicowych towarzyszy zatem niedostateczne nasycenie materią organiczną. Jednocześnie bielic nie może pojawić się w warunkach wiecznej zmarzliny.
Kolejną ważną cechą dominujących gleb bielicowych jest doskonały drenaż. Kwasy powstające podczas rozkładu igieł iglastych przedostają się do głębokich warstw gleby. Pomagają utrzymać wysoką wilgotność i specjalne przemiany chemiczne w strukturze minerałów.
Opinia eksperta
Za charakterystyczną cechę tajgi bielicowej uważa się również intensywne przemieszczanie powierzchniowych produktów rozkładu substancji w głąb gleby. Horyzont takiej gleby wyróżnia się brązowo-rdzawym kolorem, ponieważ zawiera dużo żelaza.
W strefach o zagęszczonym poziomie wymycia obserwuje się znaczny spadek przepustowości przepustów. Dlatego większość bagien tajgi powstaje w tych miejscach. Gleby bielicowe charakteryzują się minimalną zawartością próchnicy. Liczba ta nie przekracza 1-4%. Aby wykorzystać taką ziemię pod rolnictwo, wymagane są dodatkowe nawozy.
Gleby darniowo-bielicowe powstają w regionach z lasami mieszanymi. Zawiera zauważalnie więcej substancji próchniczych i popiołowych.
Glezymy
Gleby glebowe często występują na terenach równinnych. Tworzą się w warunkach dużej wilgotności. Jednocześnie górne struktury torfowe mają czas na lekkie wyschnięcie, podczas gdy środkowe i dolne nie.
Podczas powstawania takich gleb pojawiają się zredukowane formy żelaza i obserwuje się ich ruch, co prowadzi do braku tych związków w strukturze gleby. Horyzont glejowy charakteryzuje się zimnymi tonami - niebieskim, szarym, zielonkawym.
Gdy gleba wysycha, staje się żółto-biała. Podczas utleniania tlenków żelaza pojawiają się rdzawe i czarno-rdzawe plamy.
Gleby wiecznej zmarzliny-tajgi
Takie gleby powstają na równinach iw górach Syberii, a także na północy Dalekiego Wschodu. Tworzą się w warunkach wiecznej zmarzliny. Charakterystyczną cechą takich regionów jest to, że nawet przy ciepłej pogodzie ziemia ma niższą temperaturę niż powietrze.
Gleby te powstają głównie w strefach wzrostu drzew liściastych i niektórych krzewów - dzikiego rozmarynu, borówki brusznicy, borówki. Główną właściwością gleb wiecznej zmarzliny-tajgi jest występowanie odczynów kwaśnych i silnie kwaśnych.
Co na nich rośnie
Chociaż gleby tajgi nie są urodzajne, rośnie na nich wiele naturalnych odmian, przystosowanych do trudnego klimatu.W tajdze Ameryki Północnej dominuje jodła balsamiczna. W regionach zachodnich występuje pseudo-cykuta Menziesa. Również w regionach tajgi rosną sosny, przystosowane gatunki wierzby, jałowiec, świerk. Z krzewów są żurawiny, dziki rozmaryn, borówki brusznice, dzikie róże.
Gleby tajgi nie są uważane za bardzo żyzne. Różnią się minimalną zawartością próchnicy i składników odżywczych. Mimo to na takich gruntach rośnie wiele ciekawych roślin.