Tundra to północna strefa naturalna, która charakteryzuje się wieczną zmarzliną, rzadką roślinnością i stale zimnym klimatem. Rozważ ogólne informacje o strefie naturalnej, klimacie, roślinności, danych geologicznych, warunkach formowania, rodzajach gleb tundry, ich składzie i charakterystyce. Możliwości wykorzystania gleb tundry w rolnictwie.
Ogólne informacje o obszarze przyrodniczym
Tundra, podobnie jak inne obszary naturalne, charakteryzuje się szczególnymi warunkami klimatycznymi, glebotwórczymi i roślinnością.
Warunki klimatyczne
Od północy tundra graniczy z arktyczną pustynią, od południa z leśną tundrą, jej szerokość z północy na południe wynosi około 500 km. Strefa znajduje się w strefie subarktycznej, zajmuje do 10% terytorium i jest rozmieszczona w pasie ze wschodu na zachód. Osobliwością tundry są podmokłe i podmokłe niziny, gleba jest w większości skalista, bagnista i torfowa.
Strefa tundry charakteryzuje się krótkim chłodnym latem, w lipcu temperatura nie przekracza kilku stopni ciepła, zima jest bardzo długa, z silnymi wiatrami. Opady są niewielkie, tylko około 200-300 mm rocznie. Jednak grunt w tundrze jest stale podmokły z powodu braku ciepła, parowania oraz faktu, że latem grunt rozmraża się na niewielką głębokość. Z powodu zalewania w tundrze powstało wiele jezior i bagien.
Żyzność gleby tundry jest niska, próchnica tworzy się powoli i jest wywiewana z powierzchni przez wiatr.
Dane geologiczne
Położenie geograficzne strefy tundry wpływa na charakterystyczny klimat. Słońce nie daje dużo ciepła, więc gleba nie nagrzewa się na tyle, aby stworzyć dobre warunki do rozwoju i reprodukcji roślinności. Parowanie nie równa się wilgoci, dlatego gleba jest zawsze podmokła. Do użytkowania wymagana jest rekultywacja czyli drenaż.
Roślinność
Roślinność tundry to głównie mchy i porosty, które nie potrzebują dużo składników odżywczych, aby mogły rozwijać się na ubogich glebach tundry. Rosną tu i niskie trawy, zboża i turzyce, maki polarne, dziki rozmaryn, niskie krzywe krzewy i drzewa, jagody - maliny moroszki, jagody, bażyny. Roślinność jest bardziej obfita w dolinach rzecznych, gdzie warunki klimatyczne są łagodniejsze.
Opinia eksperta
Rośliny północne przystosowują się do zimnego klimatu, mają krótki okres wegetacji, niski wzrost pomaga zmaksymalizować wykorzystanie składników odżywczych i ciepła, chroni rośliny przed zamarzaniem na wiosnę.Rośliny tundry służą jako pokarm dla kilku zwierząt, na przykład dieta reniferów składa się prawie wyłącznie z mchu reniferowego.
Warunki kształcenia
Warunki powstawania gleby tundrowej: niskie temperatury, wieczna zmarzlina, nadmiar wilgoci i skał macierzystych. Zimno wstrzymuje procesy biologiczne i chemiczne. Nadmiar wilgoci tworzy tereny podmokłe, w warunkach glebotwórczych przeważają beztlenowe, również z powodu nadmiaru wilgoci i braku tlenu w porach gleby. Współczynnik konwersji pozostałości organicznych jest niski, więc żyzna warstwa jest cienka i jej tworzenie zajmuje dużo czasu.
Gleby tundrowe
Gleby tej strefy reprezentowane są przez gleby glejowe, brunatne, darniowe i torfowiska. Mimo różnic łączy je wiele – często są kwaśne i mają niską zawartość próchnicy.
Gley
Cechą charakterystyczną tego typu gleb jest obecność horyzontu glejowego. Gleyed horyzont wygląda jak szara lub zielonkawo-niebieska lepka masa, w której wnika powietrze, pojawiają się czerwonawe lub ochrowe plamy, świadczące o obecności wodorotlenków żelaza. Ze względu na ciągłe zamrażanie i rozmrażanie przejście z jednego horyzontu do drugiego może nie być wyraźnie wyrażone. Gleby glebowe są powszechne w typowej tundrze, rozwijają się na glinach, pod roślinnością mchową i krzewiastą.
W tabeli można zobaczyć główne cechy gleb glejowych:
| Wartość | |
| 60 % | |
| 4-6 % | |
| 10cm |
Kwaśne brązy
Powstają przy dobrym wypłukaniu gleby i dostępie tlenu, nie ma w nich zastoju wilgoci, zachodzą procesy tlenowe. Brązowe kwaśne gleby w tundrze występują w regionach górskich. Ich charakterystyczną cechą jest wysoka kwasowość.
Durnia kwaśna
Różnią się warstwową strukturą profilu glebowego: warstwa darniowa koloru szarego lub brązowo-szarego, struktura gruzełkowata, z masą korzeniową, następnie pojawia się cienka warstwa humusu, luźna, szarobrązowa. Przechodzi w aluwium warstwowe o różnym składzie granulometrycznym. Zawartość próchnicy 1-2%, odczyn obojętny lub lekko kwaśny, mało składników odżywczych.
Torfowiska wieloboczne
Torfowiska rzeczne i przejściowe powstają na nizinach, dolinach rzecznych, zagłębieniach odpływowych. Powstają pod wpływem nadmiaru wody. W miarę gromadzenia się torfu zmienia się struktura torfowisk, wierzchnia warstwa może osiągać miąższość do 10 cm.Wilgolubna roślinność rośnie na torfowiskach, których różnorodność jest znacznie większa na torfowiskach nizinnych i przejściowych niż na torfowiskach wysokich.
Tundra bagienna
Zostały zauważone w tundrze. Tworzą się na terenach pozbawionych roślinności w różnych krajobrazach. Cechą takiej gleby jest słaby poziom organogeniczny. Pod cienką warstwą glonów leży mineralny glejowy horyzont. Kolor gleb bagienno-tundrowych jest niebieskawy z żyłkami ochry, konsystencja jest lepka, pozbawiona struktury. Sąsiadujące z glebami glejowej tundry.
Zastosowanie gleb tundrowych w rolnictwie
Surowy klimat, wieczna zmarzlina dolny poziom pozostawia ślad na wszystkich typach gleb tundry. Są podmokłe, często kwaśne, słabe i bezpłodne. Dlatego są mało przydatne do celów gospodarczych.
Opinia eksperta
Wykorzystywane są głównie do wypasu reniferów, gdzie zwierzęta znajdują pożywienie dla siebie zimą i latem. Gleby tundrowe nadają się do rolnictwa dopiero po uprawie. W chronionym gruncie, to znaczy w szklarniach, odpornych na zimno gatunkach i odmianach warzyw, uprawia się warzywa. Uprawiają cebulę, rośliny okopowe, ziemniaki, kapustę.
Uprawa jest możliwa tylko przy odpowiednich dawkach nawozu. Uprawa gruntowa odmian mrozoodpornych jest możliwa tylko na glebach o lekkim składzie piaszczystym, które szybko się nagrzewają.
Gleby tundry mają charakterystyczne cechy, na cechy morfologiczne wpływają klimat, położenie geograficzne, reżim wodny, dominująca roślinność. Wyróżnia je cienka górna warstwa, w której jest mało próchnicy, często glejowaty poziom dolny, lepki i nieprzepuszczalny dla powietrza.Gleby tundry nadają się do wykorzystania w działalności gospodarczej tylko wtedy, gdy są uprawiane i sztucznie podtrzymują żyzność.