Inseminacja to wprowadzenie nasienia bydlęcego do dróg rodnych krowy w celu zapłodnienia. Bydło zapłodnione jest przez krycie naturalne i sztuczną inseminację, przy czym ta druga metoda jest bardziej pożądana w dużych gospodarstwach hodowlanych, ponieważ jest skuteczna i nie wymaga dużo czasu. Sztuczną inseminacją krów zajmuje się inseminator - wykwalifikowany pracownik, który musi znać zasady postępowania ze zwierzętami oraz zawiłości bezpiecznej procedury.
Za i przeciw
Sztuczna inseminacja to wygodna i popularna metoda dokarmiania bydła.
Zalety i wadywybór nasienia buhajów o wysokich cechach rasowych poprawia jakość potomstwa;nasienie buhaja jest używane oszczędnie - w jednej porcji można zapłodnić kilka samic;nasienie buhajów jest zamrażane bez utraty żywotności, co ułatwia przechowywanie i transport;byki produkujące nasienie są badane pod kątem chorób zakaźnych, więc prawdopodobieństwo zarażenia krowy jest minimalne;przy prawidłowym wykonaniu procedury prawdopodobieństwo zapłodnienia zdrowej krowy jest maksymalne.zabieg musi być wykonany przez wykwalifikowanego inseminatora znającego anatomię bydła;nieprzestrzeganie norm sanitarno-higienicznych grozi zarażeniem krowy;małe gospodarstwa nie mogą zatrudnić inseminatora na stałe, a przez chwilę trudno jest znaleźć doświadczonego i wykwalifikowanego specjalistę.Kiedy i ile razy należy wykonać sztuczne zapłodnienie?
Dla udanej sztucznej inseminacji ważne jest, aby odgadnąć optymalny czas fuzji komórek rozrodczych. Aby to zrobić, weź pod uwagę kilka niuansów:
- Krowa jajo jest gotowe do połączenia się ze spermą nie dłużej niż 10 godzin. Po tym czasie starzejąca się komórka staje się bezkontaktowa, a jeśli dojdzie do fuzji, wówczas wzrasta ryzyko patologicznego rozwoju zarodka. Dlatego plemniki muszą przedostać się do dróg rodnych krowy przed owulacją.
- Plemenie musi przebić się przez skorupkę jaja. Do owulacji potrzeba 4-6 godzin.
- Plemniki bydlęce przy naturalnej inseminacji żyją 2 dni, przy sztucznej inseminacji - 1 dzień. Dlatego konieczne jest przygotowanie materiału siewnego do zabiegu dzień przed owulacją.
Optymalny czas na sztuczne zapłodnienie to 3-4 rano. O tej godzinie następuje zahamowanie owulacji, odpowiadające dniom od zakończenia rui. Jeśli polowanie płciowe ma miejsce rano, inseminacja powinna nastąpić wieczorem - o godzinie 18-19.
Spermę podaje się przed dojem lub co najmniej 2 godziny po nim. Nie możesz przed 2:00: mózg krowy daje sygnał, który powoduje, że macica blokuje przyjmowanie plemników.
Opinia eksperta
Sztuczne zapłodnienie przeprowadza się 2 razy. Pierwszy raz bezpośrednio po koleinie, drugi - po 10 godzinach.Przygotowanie do procesu
Przede wszystkim musisz posprzątać pokój. Jako środki dezynfekcyjne należy stosować preparaty bez agresywnych składników chemicznych. Stajnię należy oczyścić z obornika i brudnej ściółki, spryskać wodą z węża pod ciśnieniem.
Lekarz weterynarii powinien zbadać krowę, zrobić analizę pod kątem braku infekcji. Obszar ogona, sromu, odbytu, wewnętrznej strony ud myje się ciepłą wodą z mydłem, wyciera czystą szmatką. Jeśli planuje się inseminację doodbytniczo-szyjkową, przeprowadza się badanie odbytnicy pod kątem braku ognisk zapalnych, usuwa się kał z odbytnicy. Pochwa jest leczona roztworem antyseptycznym „Furacilin”.
Narzędzia dezynfekuje się lekami lub ogniem. Inseminator po umyciu rąk mydłem zakłada sterylne gumowe rękawiczki, smaruje je alkoholem medycznym, a następnie wazeliną.
Jakich narzędzi i materiałów będziesz potrzebować
Sztuczna inseminacja odbywa się w osobnym pomieszczeniu z ujeżdżalnią, działem przygotowania krów, działem laboratoryjnym.
Aranżacja i wyposażenie lokalu:
- arena jest wyposażona w maszyny do mocowania krowy dla bezpieczeństwa manipulacji;
- w dziale laboratoryjnym znajduje się cewnik, strzykawka, pojemniki z biomateriałem, mikroskop;
- w dziale przygotowawczym jest umywalka, środki dezynfekujące, odzież robocza.
Wybór byków
Zarówno przy kryciu naturalnym, jak i przy sztucznej inseminacji buhaje mają większe znaczenie dla kształtowania się cech rasowych przyszłego potomstwa niż krowy. W ciągu roku jeden inseminator zostaje ojcem kilkuset cieląt.
Głównym wskaźnikiem selekcji buhajów jest rodowód. Oceń cechy rasy producenta przez trzy pokolenia. Dobry buhaj powinien być potomstwem samic o wysokiej mleczności i zawartości tłuszczu mlecznego oraz samców z genami produktywności. Drugim wskaźnikiem jest budowa ciała i masa ciała bydła. Byk nadający się do inseminacji wyróżnia się rozwiniętą masą mięśniową, mocnymi i mięsistymi kończynami tylnymi oraz dużymi narządami rozrodczymi. Należy również wziąć pod uwagę jakość nasienia, odsetek plemników zdolnych do życia.
Jak rozpoznać krowę gotową do inseminacji?
Krowa wchodząca w okres rui zmienia zachowanie:
- martwi się, wykazuje agresję;
- bieganie po wybiegu, pastwisku;
- niedobrze się odżywia;
- oddycha szybko;
- wykazuje zainteresowanie przedstawicielami płci przeciwnej;
- kładzie głowę na grzbiecie innych zwierząt;
- próba wylizania okolicy narządów płciowych innych jałówek;
- na zdrowie wpływa podwyższone tętno i podwyższona temperatura ciała;
- produkcja mleka spada.
Cykl hormonalny u krowy wznawia się po 18-24 dniach. Cykl podzielony jest na 3 fazy: podniecenie, relaks, równowaga. Pierwsza faza to czas dojrzewania jaja. Estrogeny są uwalniane do krwi, rozpoczyna się ruja. Polowanie seksualne trwa 10-20 godzin. W tym okresie srom puchnie i czerwienieje, najpierw z pochwy wypływa klarowny płyn, potem lepki i lepki śluz, czasem z krwistymi smugami. Szyjka macicy lekko się otwiera, jej mięśnie rozluźniają się.
Aby określić krowę w polowaniu, do stada wprowadza się byka-sondę. Metoda jest optymalna dla dużych zwierząt gospodarskich. Sonda to dojrzały płciowo samiec, którego przewody nasienne są zaciśnięte chirurgicznie. W stadzie liczącym 100 samic wystarczy jeden byk.Znak barwnika jest przymocowany do szyi samca. Krowy, których grzbiety są pomalowane po spacerze z bykiem, są w rui.
Istnieje zjawisko fałszywego polowania, gdy krowa jest zaniepokojona, zainteresowana samcami poza owulacją. Przyczyny tego zjawiska są różne, ale częściej wiąże się z powstawaniem torbieli w genitaliach.
W dużych gospodarstwach praktykowane są również inne metody określania rui krowy:
- mierzenie temperatury pochwy i odbytu;
- badanie krystalizacji śluzu szyjkowego pod mikroskopem;
- analiza aktywności i zachowania krów;
- pomiar oporności elektrycznej tkanek pochwy (znacznie spada podczas owulacji z powodu zwiększonej wilgotności).
Metody i techniki inseminacji
Istnieją 4 metody sztucznego zapłodnienia krowy. W każdym przypadku zakłada się wprowadzenie płynu nasiennego do macicy, różnice dotyczą jedynie techniki wprowadzania. Nasienie powinno mieć temperaturę 36-38 °C.
| Narzędzia i materiały | Technika | Notatki | |
| 4 pojemniki ze szczelnymi wieczkami (1 z roztworem chlorku sodu, 2 z alkoholem 70%, 3 i 4 z chlorkiem sodu), cewnik, lustro podświetlane, pojemnik na płyny ściekowe | narzędzia są naprzemiennie traktowane 4 roztworami, wprowadza się ciepły wziernik do szyjki macicy, cewnik wprowadza się 4 cm do szyjki macicy, wstrzykuje się spermę, usuwa się cewnik, następnie wziernik | operator wykonujący zabieg musi być wykwalifikowany, ponieważ istnieje duże prawdopodobieństwo urazu szyjki macicy | |
| cewnik, długie rękawiczki weterynaryjne do inseminacji | dłoń w rękawiczce zanurza się w odbycie krowy, dotyka się genitaliów, drugą ręką wprowadza się cewnik do dróg rodnych, dłoń w odbycie obejmuje szyję, czubek wymacać cewnik, wprowadzić instrument 5-8 cm głębiej w szyję, wstrzyknąć nasienie, wyjąć cewnik | zapłodnienie będzie skuteczne tylko wtedy, gdy ściany szyjki macicy będą rozluźnione, inaczej plemniki nie będą mogły przeniknąć do macicy, a inseminacja doodbytniczo-szyjkowa może zakończyć się urazem | |
| cewnik, sterylna fiolka na nasienie, rękawiczki weterynaryjne | dłoń w rękawiczce zanurza się w drogach rodnych, masuje się pochwę przez około 2 minuty, cewnik ze spermą wprowadza się do szyi na głębokość 6-8 cm, spermę wlewa się do rozluźnionej macicy, masuje ponownie w celu przyjęcia nasienia przez macicę, ręka jest ostrożnie wyjmowana z pochwy | Metody nie stosuje się w warunkach domowych, krowa trafia do stacji inseminacyjnej, metoda inseminacji dopochwowej nie jest dla początkujących, inseminator musi być przeszkolony, znać anatomię układu moczowo-płciowego bydła, technikę nie nadaje się do inseminacji młodych samic z wąską pochwą | |
| cewnik, rękawica weterynaryjna | ręka w rękawiczce jest zanurzana w odbycie, macica jest masowana przez okrężnicę, wprowadzany jest cewnik, nasienie jest wprowadzane do pochwy bliżej szyi, cewnik jest usuwany, łechtaczka jest masowana w celu pobrania nasienia przez macicę | metoda służy do inseminacji samic, które wcześniej nie rodziły, a także osobników o małych wymiarach ciała |
Dalsza pielęgnacja zwierząt
Aby sztuczna inseminacja przebiegła pomyślnie, krowa po zabiegu ma zapewniony spokój i ciszę. Przygotowywany jest dla niej osobny czysty boks, zwiększana jest dzienna porcja karmy.
Zwierzę jest pod ścisłym nadzorem przez pół miesiąca. Jeśli nie ma pogorszenia stanu zdrowia, to krowa jest połączona z resztą stada.
Oznaki udanej inseminacji
Udana sztuczna inseminacja jest określana w następujący sposób:
- badanie przez odbyt lub pochwę;
- na zmianę zachowania krowy - po około 10 dniach zaczyna unikać byków;
- z powodu braku kolejnej rui;
- według badania krwi w 20-23 dniu po inseminacji - wzrost stężenia progesteronu wskazuje na początek ciąży.
Krowa nosi cielę, jak kobieta - 9 miesięcy. Zewnętrzne oznaki ciąży stają się zauważalne po około miesiącu. Jeśli inseminacja się nie powiodła, rozpoczyna się nowe polowanie seksualne. W tej sytuacji przeprowadza się powtórne sztuczne zapłodnienie.Podejmowane są w sumie 4 próby, jeśli wszystkie zakończą się niepowodzeniem, wówczas u krowy diagnozuje się „zaburzenie czynnościowe narządów rozrodczych”.
Możliwe błędy i trudności
Niedoświadczeni inseminatorzy często popełniają rażące błędy, przez które sztuczna inseminacja jest nieskuteczna, a krowa lub pracownik ranny. Główne błędy i trudności, które pojawiają się podczas sztucznego zapłodnienia bydła:
- Warunki higieniczne i niehigieniczne. Używanie niewysterylizowanych narzędzi, które prowadzi do zakażenia zwierząt.
- Ignorowanie konieczności badania krowy pod kątem gotowości do zapłodnienia i braku procesów zapalnych.
- Przypadkowy kontakt z rękawiczkami nasmarowanymi wazeliną na cewniku. Wazelina działa plemnikobójczo, niszczy plemniki, w efekcie nie dochodzi do zapłodnienia.
- Złe warunki temperaturowe do przechowywania nasienia. Musi być przechowywany w ciekłym azocie.
- Za pomocą skośnie naciętej ampułki, dzięki której plemniki nie wpływają do szyjki macicy, ale do strzykawki.
- Nieprawidłowe wprowadzenie cewnika do cewki moczowej. Prawidłowy kąt cewnika to 30°.
- Zbyt głębokie zanurzenie cewnika grozi uszkodzeniem ścian macicy.
- Wciskanie spermy nie w szyję, ale w otaczającą ją ślepą kieszonkę.
- Brudne traktowanie krowy. Zwierzę albo wpada w szał, rani sprawcę lub nie może zajść w ciążę z powodu stresu.
Aby uniknąć powyższych problemów, hodowcy powinni zatrudniać inseminatorów z doświadczeniem, kwalifikacjami, doskonałą znajomością anatomii bydła i dobrą reputacją. Ponadto specjalista musi umieć dokładnie określić okres rui u krowy.